O stosowaniu kar naturalnych

 

Wielu rodziców przeżywa dylemat, jakich „technik” użyć, aby dziecko dobrze wychować. Chwalić je, karać, motywować,

a może wychowywać bezstresowo?  Jak dziecku pokazać, co dobre, a co złe, jak nauczyć odpowiedzialności w życiu?

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

 

Wiemy, że tak zwane bezstresowe wychowanie nie zdało egzaminu.

O wzbudzaniu motywacji też trudno mówić szczególnie w przypadku małego dziecka, ale nawet i starsze nie będą działać na zasadzie przyszłych efektów, oddalonych gdzieś tam w perspektywie czasowej, dla nich tak naprawdę abstrakcyjnych. Nie zrozumieją jeszcze wartości, jaka tkwi w nauce języków obcych, dla nich to jedynie zadanie z angola, które trzeba odrobić.

Dzieci należy oczywiście chwalić, i to zarówno za duże jak i małe osiągnięcia. Jednak same pochwały nie wytyczą dziecku jasnych granic postępowania, zasad, do których należy się stosować, ponieważ pochwała czy jakakolwiek inna nagroda, nie wyeliminuje zachowań niepożądanych. Stąd też w wychowaniu potrzebna jest kara. Ale kara mądra, stosowna do wieku, dojrzałości dziecka i przewinienia, niewymierzana w emocjach, bo „nerwy nam już puściły”. Kara ma wyznaczać granice, ma uczyć dziecko, które zachowania są pożądane i społecznie akceptowane. To pierwszy etap nauki reguł rządzących w świecie, do których prędzej czy później dziecko, a później młody człowiek będzie musiał się dostosować.

A jeśli tego nie zrobi to odczuje konsekwencje swojego zachowania. I to jest właśnie kara naturalna.

 

A więc, jeśli dziecko histeryzuje przy obiedzie, bo nie chce go zjeść, to nie zmuszajmy go, niech go nie je, ale niech też poczuje głód, bo kolacja będzie dopiero wieczorem ( a w międzyczasie żadnych przekąsek!). Zepsuło kolejną zabawkę, mimo wielu upomnień i ostrzeżeń, że tak się stanie? Trudno, teraz już jej nie ma, a my nie kupimy zaraz nowej. Oczywiście, im mniejsze dziecko, tym zdolność przewidywania konsekwencji też jest mniejsza, dlatego najpierw musimy ostrzec dziecko, zapowiedzieć, co może się stać, jeśli dalej będzie coś robiło. Jednak starsze dziecko, nastolatek wie już więcej o życiu i nieraz słyszało nasze ostrzeżenia, a mimo to i tak nie ubierze czapki wychodząc na mróz. Jak długo więc będziemy za nim biegać i upominać „ubierz się ciepło!”? Wystarczy jednak, że raz w życiu porządnie przemarznie, a nie zapomni już więcej ciepłej czapki. Brutalne? Ale czy życie jest inne?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​

 

 

​

Kara naturalna jest karą mądrą, bo dla dziecka jest też o wiele bardziej logiczna i sprawiedliwa niż na przykład zakaz oglądania telewizji bo nie odrobiło zadania domowego. Kara ta nie godzi w poczucie godności dziecka, jak na przykład klaps, nie rodzi również chęci odwetu czy żalu względem rodzica. To, co robi rodzic jest po prostu pokazaniem dziecku następstwa jego nieprawidłowego zachowania się.

 

Niektórzy pedagodzy i psycholodzy twierdzą, że dziecko już powyżej 10 roku życia powinno być tak karane, jakby to życie już wymierzało mu karę. Tak, aby na własnej skórze odczuło konsekwencje swoich działań. Pogląd ten budzi oczywiście kontrowersje, głównie wśród mam, ale rodzi też ważne pytania.

Mianowicie, gdzie przebiega granica między opieką nad dzieckiem, ochranianiem go, a nauczeniem życia, samodzielności i odpowiedzialności za własne czyny? Bo przecież nikt z nas nie chce wychować człowieka niezaradnego, uciekającego od wszelkich trudności życia, szukającego najpierw pomocy rodziców zamiast najpierw spróbować własnych sił i popełnić własne błędy. W tym miejscu pewnie wiele mam podniesie bunt. Jak to, mam pozwolić dziecku popełnić błąd, nie ostrzec go? No właśnie, dlaczego boimy się tak bardzo błędów naszych dzieci, błędów mniejszych czy większych? Czy trzymanie dzieci ciągle pod kloszem, „przed złem tego świata” nauczy ich życia? Lub, czy w ogóle jesteśmy w stanie ustrzec je przed złem i złymi ludźmi? Niestety nie, choćbyśmy się nie wiem jak starali. Kiedyś i nas zabraknie, a młody człowiek będzie musiał dać sobie radę. Wiele matek utrudnia swojemu dziecku wejście w samodzielność, nie pozwala mu odciąć tej symbolicznej pępowiny, bez poczucia zagrożenia czy winy względem matki. A to przecież od nas zależy czy dziecko będzie samodzielnie i odpowiedzialne, czy nie. A uczyć tego należy już od najmłodszych lat. Nie wychowujmy więc przelęknionych życiem społecznych inwalidów! Chcąc im oszczędzić przykrości teraz, na dłuższą metę robimy im krzywdę.

 

Osobiście uważam, że można znaleźć złoty środek w stosowaniu kar naturalnych. Pozwolić dziecku odczuć konsekwencje pewnych zachowań, ale nie dopuszczać do sytuacji ryzykownych czy faktycznie zagrażających jego zdrowiu. Jako dorośli

z reguły lepiej przewidujemy skutki konkretnych działań, ale wiemy również, że człowiek najlepiej uczy się na własnych błędach. Dlatego, z naszym małym dozorem, pozwólmy dzieciom popełniać ich własne błędy.