Psychologiczne błędy w odchudzaniu.

O tym jak sami sobie strzelamy samobója w ciężkim meczu z kilogramami.

 

Artykuł zarówno dla recydywistów, którzy próbowali już niejednej diety, jak i dla tych, którzy dopiero motywują się, aby wcisnąć się latem w ulubione krótkie spodenki. Poczytajcie, czego nie robić na diecie, aby na niej wytrwać.

 

Słaba wola?

Drugi tydzień diety, żadnego chipsa, żadnej czekoladki w ustach, i zaproszenie na huczne urodziny przyjaciółki. Gdzie każdy kawałek torcika, każde ciasteczko będzie wołało „zjedz mnie”! Oczywiście szczerze sobie postanawiamy „nie zamierzam zjeść tortu” i powtarzamy to sobie wiele razy, aby w tym naszym postanowieniu się utwierdzić. Na nic się to jednak zda. Bo im częściej będziemy sobie mówić nie zjem, nie skuszę się, tym paradoksalnie więcej o tym myślimy. I nie chodzi tu jedynie o psychologię zakazanego owocu, ale głównie o to, że nasz mózg ciągle przetwarza smakowity obraz czekoladowego torcika. Spróbuj wyobrazić sobie nie – jedzenie – tortu.  Da się? Jeśli nawet, to jest trudne i zbyt niezwykłe, aby zgodnie z tym wyobrażeniem zadziałać. Ciągle więc w twoich myślach dominuje wyobrażony torcik, a słowo „nie” ( nie zjem, nie zamierzam..) nie dociera do niego, mózg nie połączy torcika i słowa „nie” w jeden spójny obraz, bo lewa półkula nie przetwarza obrazów a prawa słów. Więc jedyne, co sobie wyćwiczyliśmy w ten sposób przed owymi urodzinami, to piękne i utrwalone wyobrażenie torcika! Jak to się prawdopodobnie skończy, gdy torcik pojawi się w naszym polu widzenia?

 

A więc, słaba wola? Nie! Raczej zdradliwy mózg.

Oczywiście są wśród nas osoby niesamowicie zdyscyplinowane, które wręcz rozkazują sobie „nie będę jeść tortu i basta”  i podczas całego przyjęcia ciągle się kontrolują, stale powtarzają „ nie zjem!” i przetrwają tak aż do końca urodzin. Ale nie sposób wyliczyć ile one energii na to straciły! A co gorsza, jak niewiarygodnie silny popęd wytworzyły na ten torcik. Nie mówiąc już o samych urodzinach, które były raczej dla nich wojną z samymi sobą, zamiast przyjemnie spędzonym czasem z przyjaciółmi. A przecież można sobie pozwolić na mały kawałek tortu i dalej być na diecie. Nie można ciągle sobie odmawiać, bo w końcu „pękniemy” i rzucimy się na cały tort, bo na jednym kawałku na pewno się nie skończy.

 

Efekt tamy

Gdy mamy zbyt restrykcyjną dietę, nie pozwalamy sobie nawet na mały smakołyk czy jedną kluseczkę, to napięcie związane z tym odmawianiem sobie rośnie z dnia na dzień. Istnieje wówczas duże ryzyko, że gdy tylko złamiemy którąś z postawionych sobie zasad żywienia, i skubniemy tego torcika to przekreślamy całą dietę i folgujemy już sobie na całego. Wtedy dieta po prostu się kończy.

A wcale tak być nie musi, nawet ta mała wpadka z torcikiem nie oznacza, że z diety rezygnujemy, tylko, że mieliśmy chwilę słabości.

 

Przyjemność trwa krótko

Chwile słabości nader często zdarzają się nam gdy mamy coś dobrego w lodówce, trudno wtedy racjonalnie powiedzieć sobie zjem tylko odrobinkę tych lodów. A więc, po pierwsze starajmy się kupować niskokaloryczne produkty, a w przypadku lodów, przyklejmy na pudełko karteczkę: „jak się będę czuć, po zjedzeniu tych lodów?” Bo jak pisze Kaczmarek: „przyjemność trwa krótko, a ciężki falujący brzuch nosimy na co dzień”. Tak więc, ile radości da Ci zjedzenie lodów, 15 min? A po ich zjedzeniu jak długo będziesz się czuć fatalnie?

Warto też wiedzieć, że większość osób otyłych walczy z przymusem zjedzenia wszystkiego do końca. Dlatego powinny one szykować sobie mniejsze porcje jedzenia i kupować produkty w mniejszych opakowaniach.

 

 

Oczywiście pułapek jest więcej, wśród nich magiczne „ od jutra nic nie jem” ( a więc dziś opróżnię lodówkę, żeby się nic nie zmarnowało) lub nagminne w dietach nastawienie ciało - mój wróg, więc muszę z nim walczyć.

Czasem problemy ze schudnięciem leżą o wiele głębiej, w psychice. Wówczas jedzeniem nie tylko sobie coś wynagradzamy, czy „zajadamy” emocje w reakcji na stres, ale nasz tłuszczyk stanowi pewną warstwę ochronną: przed światem, ludźmi, zmianami lub wyzwaniami życiowymi. Jedzenie bywa też synonimem miłości, stąd głodni uczuć zaspakajają swoje potrzeby (głównie miłości i bezwarunkowej akceptacji) w symboliczny sposób właśnie poprzez jedzenie. Uporanie się z tą grupą problemów wymaga już pomocy psychoterapeuty, i dopiero po ich rozwiązaniu możliwe jest schudnięcie.