„Nie chce iść do szkoły!”.

Foch czy fobia szkolna?

Jak odróżnić wagarowanie od

prawdziwego lęku?

​

​

​

​

​

​

​

​

 

Nowy rok szkolny już tuż tuż, a wraz z nim nowe wyzwania i problemy, zarówno dla dzieci jak i ich rodziców. Jednym

z nich jest fobia szkolna, która dotyka zarówno chłopców jak i dziewczynki, a pierwsze jej objawy pojawiają się już

w pierwszej klasie.

 

Wagarowanie stosukowo prosto odróżnić od fobii szkolnej, bo wagary odbywają się bez wiedzy rodziców, a o lęku dziecko mówi. Skarży się na dolegliwości żołądkowe, wymiotuje,  ma stany podgorączkowe, bóle w mięśniach i stawach, ścisk gardła na tle stresowym, przez co nie potrafi przełknąć śniadania, a zdarzają się i omdlenia. W ostrej fobii ma nawet problemy ze snem, a lęki są tak nasilone, że dziecko boi się zasnąć same i często wymusza spanie z rodzicem. Objawy  te jednak mijają z chwilą gdy dziecku pozwala się zostać w domu. Nie ma po nich śladu, aż do następnego dnia, gdy znowu trzeba iść do szkoły. Nie znaczy to jednak, że dziecko symuluje, ono naprawdę przeżywa lęk, który logiczne ustępuje wraz ze zniknięciem sytuacji lękowej.

Wagarowicz nie chce chodzić do szkoły (jest to objaw związany z zaburzeniem zachowania) a dziecko cierpiące na fobie szkolną, zasadniczo chce chodzić do szkoły i lubi się uczyć, ale się boi. Boi się samego wyjścia do szkoły, przebywania

w niej, odczuwa lęk przed konkretnymi sytuacjami, które mogą się zdarzyć w szkole (jest to tzw. lęk sytuacyjny). Wymyśla tysiące powodów aby swój lęk usprawiedliwić, ma skłonność do manipulacji rodzicem, ale nie jawnego oszustwa

i kłamstwa jak to bywa w przypadku wagarowicza.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​

 

 

​

​

​

Kiedy dziecko narażone jest na fobie szkolną?

Po pierwsze, gdy przechodzi duże zmiany w swoim życiu, takie jak pójście do szkoły, przeprowadzka i zmiana szkoły, rozwód rodziców i utrata któregoś z nich, czyli wszystkie zmiany godzące w jego poczucie bezpieczeństwa. Po drugie, dzieci nadopiekuńczych matek, często jedynacy lub najmłodsi z rodzeństwa, dzieci, które mają małe umiejętności społecznie, trudno nawiązują kontakt z rówieśnikami, są niesamodzielne ( bo ciągle wyręczane przez „troskliwych” rodziców). Takie dzieci nie potrafią odnaleźć się w nowej sytuacji, zaadoptować do nowych warunków i zasad oraz różnych dzieci wokół. Typowe dla tych dzieci jest również to, że lepiej „dogadują” się z dorosłymi, z nauczycielami, niż z kolegami z klasy. Mają niski poziom asertywności, przez co łatwo ulegają wpływom kolegów i nie potrafią walczyć

„ o swoje”. Fobie może też wywołać zdarzenie traumatyczne,  gdy dziecko silnie się czegoś w szkole przestraszyło, zostało poniżone, ośmieszone, ostro skrytykowane czy negatywnie ocenione przez nauczyciela na przykład na forum klasy.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​

​

Dlaczego nie wolno ignorować lęków naszych dzieci, w nadziei, że z wiekiem mu przejdzie? Bo stany lękowe raczej nasilają się wraz z upływem czasu, niż maleją, a u starszej młodzieży przeradzają się nieraz w depresję.

​

To co zrobić w wypadku lęku, nie posłać dziecka do szkoły?

Gdy jest to silny lęk, przeradzający się już niemal w panikę, na pewno nie zmuszamy dziecka do pójścia do szkoły.  Z drugiej strony, im częściej będzie powtarzała się ta sytuacja, że dziecko sygnalizuje nam lęk a my zgadzamy się by zostało w domu, tym mocniej utrwali się w nim fobia. Dlatego konieczne jest podjęcie psychoterapii (najlepiej rodzinnej) i jak najszybszy powrót dziecka do szkoły. To co rodzic może zrobić zanim wspólnie z dzieckiem uda się do psychologa, to czytanie bajek terapeutycznych, zabawa w odgrywanie ról – sytuacji dla dziecka nowych, które może spotkać w szkole. Przez odgrywanie ról można też ćwiczyć asertywność i inne umiejętności społeczne. Zaś u psychologa nauczy się technik relaksacyjnych, pozna swój lęk, odbuduje zachwiane poczucie bezpieczeństwa, a przede wszystkim, co kluczowe w fobii szkolnej, będzie pracowało nad poczuciem własnej wartości. Cele te oczywiście zależne są od wieku dziecka i jego dojrzałości.

Oprócz indywidualnej terapii stosuje się również terapię rodziną, grupową oraz warsztaty rozwoju, a przy silnych lękach – farmakoterapię. Jak widać, pomóc dziecku można na wiele sposobów, więc warto działać od razu i nie czekać aż „samo przejdzie”